«Чӑваш чӗлхин икчӗлхеллӗ ҫӳпҫине» пуянлатса пынӑ май пӗлмен ҫыравҫӑсен, куҫаруҫӑсен, журналистсен ячӗсене чылай тӗл пулма тиврӗ. Ҫавна май вӗсем пирки сире те пӗлтерес терӗм.
Чӑн та, чӑваш ҫыравҫисем пирки хатӗрленӗ чи анлӑ кӗнекесенчен пӗри вӑл — Петӗр Ялкир хатӗрленӗ «Литературный мир Чувашии». Чӑн та пысӑк ӗҫ туса ирттернӗ, кам-кам кӑна ҫук пуль унта. Ҫавах ӑна ниепле те тулли кӗнеке тесе хаклама ҫук. Вырӑсларан чӑвашла куҫаракансем унта чылай пулин те хӑшӗ-пӗрин ячӗ ҫук ҫав. Пӗрисене шыраса тупайман, теприсем сиксе юлнӑ, виҫҫӗмӗшӗсене, тен, юриех кӗртмен. Акӑ Михаил Рубцовах илес. Николай Гоголӗн, Аркадий Гайдарӑн, Иван Тургеневӑн, тата ытти ытлашшиех те паллӑ мар ҫыравҫӑсен хайлавӗсене пит нумай вырӑсларан чӑвашла куҫарнӑ. Анчах Ялгирӑн справочникне лекеймен.
Елчӗк ҫӗрӗнче ҫуралнӑскер, Елчӗк районӗн «Колхоз ялавӗ» хаҫатӑн яваплӑ секретарӗ. Ӗмӗрӗ унӑн вӑрӑмах пулман, ҫавах Лев Толстойӑн «Казаксем» тата Эммануил Казакевичӑн «Ҫӑлтӑр» повеҫсене чӑвашла куҫарма ӗлкӗрнӗ.
Чӑваш Енри шкулсенче кӑшӑлвируспа чирлекенсем тупӑнсах тӑраҫҫӗ. Иртнӗ эрнере 40 ҫынна палӑртнӑ, ку эрнере – 37.
ЧР вӗренӳ министрӗ Алла Салаева пӗлтернӗ тӑрӑх, шкулсемпе ача пахчисенче вӗрентекенсем чирлеҫҫӗ. Паянхи кун тӗлне Элӗк районӗнчи Тени ялӗнчи шкул дистанци мелӗпе вӗренет. Унта 40 ача вӗренет, вӗсен – карантин. Унти икӗ ӗҫчен кӑшӑлвируспа чирленӗ.
Республикӑри 16 шкулти 24 класра карантин пырать. Ҫавна май халӗ 540 ача дистанци мелӗпе вӗренет.
(Таврапӗлӳҫӗ типтерӗнчен)
Ватлӑх кунра савӑнӑҫ нумаях тупӑнмасть. Ҫавӑнпа пӗр савӑнӑҫ ҫинчен каласа хӑварас килчӗ.
Сакӑрвуннӑран иртсен тухтӑрсемпе, шураппасене (сестрасемпе санитаркӑсене эпӗ ҫапла чӗнетӗп — Aqabasar ятлать пулсан та) самаях чӑрмантарма тиврӗ. Васкавлӑ пулӑшу сыватӑшӗн Ҫурҫӗрти уйрӑмӗнче, Шупашкарти Ленин проспектӗнчи тӗп сыватӑшра тата Тракторҫӑсен аслӑ урамӗнчи Радислав Максимов ертсе пыракан уйрӑмри ӑстасене тимлӗхӗшӗн, чӑтӑмлӑхӗшӗн, ӑшӑ кӑмӑлӗшӗн мухтаса пӗтерейместӗп. Ятран каласа тухаймӑп — пӗри те тепри чӑваш хӗрӗсем (пӗтӗмпе пекех вӗсем ӗҫлеҫҫӗ) ырӑ кӑмӑлли, ӗҫченни курӑнать. Ҫак маттур та чӑтӑмлӑ шураппасене мӗнле медаль, мӗнле орден тивӗҫет-ши? тесе шухӑшласа выртаттӑм.
Ҫынна курса савӑнмалли килте те тупӑнать. Пӗринче юн пусӑмӗ итлеми хӑпарса кайрӗ те, васкавлӑ пулӑшӑва чӗнме тиврӗ. Часах ҫитрӗ, пӗртте кӗттермерӗ. Ушкӑнри Валентина Юрьевна Ерофеева, унӑн пулӑшаканӗ Дмитрий Ермаков вӑр-вар та тавҫӑруллӑ пулни тӳрех курӑнчӗ (ку хушӑра манӑн тӗрлӗ пулӑшуҫӑсене курма тиврӗ ҫав!
Чӑваш Енре пӗр талӑкра пушарсенче тӑватӑ ҫыннӑн пурнӑҫӗ татӑлнӑ. Пӗр пушар Шупашкарти Ленин проспектӗнче пулнӑ. Ун пирки ӗнер хыпарланӑччӗ. Унта 61 ҫулти арҫын вилнӗ.
Ӗнер Пӑрачкав районӗнчи Напольное ялӗнче те пушар алхаснӑ. Унта 71 ҫулти кил хуҫин пурнӑҫӗ татӑлнӑ. Ҫулӑм шалти отделкӑна сиенлетнӗ. Ҫак районти Никулино ялӗнче те пушар пулнӑ. Шел те, унта та кил хуҫи вилнӗ. Вӑл 1957 ҫулта ҫуралнӑскер пулнӑ.
Ҫӗрле Элӗк районӗнчи Вылпасар ялӗнче пӳрт ҫунса кайнӑ. Унта та кил хуҫин пурнӑҫӗ вӑхӑтсӑр татӑлнӑ. Вӑл 61 ҫулта пулнӑ.
Чӑваш Енри ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхӗн инспекторӗсем руль умне ӳсӗрле ларнӑ водительсене тӑтӑшах тытса чараҫҫӗ. Элӗк районӗнче, тӗслӗхрен, «БМВ» автомашинӑна асӑрханӑ. Водитель чарӑнманран ун хыҫҫӑн кайма тивнӗ. Водитель пӗрре правасӑр пулнӑ, тепре — ӳсӗр. Вӑрнар районӗнче ӳсӗр водителӗн тусӗсем ҫул-йӗр инспекторӗсемпе тавлашнӑ, юлташне хӳтӗлеме пӑхнӑ. Ун пек хӑтлансан ним мар явап тыттарӗҫ.
Ӗнер тата ҫамрӑк хӗрарӑма (ӑна ӑҫта курнине асӑнман) тытса чарнӑ. Машинӑна штрафлапама илсе кайнӑ, хӗрарӑма хӑйне те явап тыттарӗҫ.
Ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхӗн инспекторӗсем ӳсӗр водительсем пирки ҫийӗнчех йӗрке хуралҫисене систерме ыйтаҫҫӗ. Е 102 номерпе шӑнкӑравламалла, е @antidiler21bot телеграм-бота систермелле.
Шупашкарти 19-мӗш шкулта вӗренекен Сергей Михайлов тата Элӗк районӗнчи Юнтапари шкулта ӑс пухакан Алексей Григорьева «Паттӑрлӑх кӑтартнӑшӑн» астӑвӑм медалӗпе чысланӑ. Арҫын ачасем путма пуҫланӑ ҫынсене ҫӑлса паттӑрлӑх кӑтартнӑ.
Сергей Етӗрне районӗнчи Талуй ялӗ ҫывӑхӗнчи пӗвене ашшӗпе тата шӑллӗпе шыва кӗме кайнӑ. Арҫын ача пӗве варринче ишнӗ чухне путма пуҫланӑ хӗрачана асӑрханӑ. Хайхискер резина ҫавракапа ишнӗ те ҫаврӑнса ӳкнӗ. Сергей ӑна ҫыран хӗррине илсе тухнӑ.
Алексей вара Элӗк районӗнчи Анаткас ялӗ ҫывӑхӗнчи пӗвере 14-ри арҫын ачана ҫӑлнӑ. Вӑл та матрас ҫинчен ҫаврӑнса ӳкнӗ те путма пуҫланӑ.
Элӗк районӗнчи Кӑраклав ялӗнче ҫуралнӑ Валентина Владимирова сумлӑ юбилейне паллӑ тунӑ. Вӑл та, Чӑваш автономи облаҫӗ пекех, 100 ҫул тултарнӑ.
Кинемее РФ Президенчӗ Владимир Путин тата вырӑнти тӳре-шара саламланӑ. Владимир Владимирович ун патне саламлӑ открытка янӑ.
Валентина Владимирова Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнче вӑрман хуҫалӑхӗнче тӑрӑшӑнӑ, фронт валли ӑшӑ тума пуҫтарнӑ. Ун хыҫҫӑн Элӗкри ронора, Шупашкарти 2-мӗш АТПра ӗҫленӗ.
Валентина Владимровна мӑшӑрӗпе 4 ача ҫуратса ӳстернӗ. Халӗ кинемей 5 мӑнукӗпе, вӗсен 10 ачипе савӑнать.
Элӗк районӗнчи Ваҫкаҫырминче (халӗ ку яла Мӑн Ямаш теҫҫӗ) пурӑнакан каччӑ кирек мӗнле ҫулпа та ҫӳрекен гусеницӑллӑ транспорт хатӗрленӗ. Ӳлӗмрен ҫак енӗпе производство пуҫарма ӗмӗтленет вӑл.
Транспорта Шупашкарти Трактор музейӗн директорӗ Альберт Сергеев (вӑл хӑй те Элӗк районӗнчен) асӑрханӑ. Ҫавӑн хыҫҫӑн ӑна музея пама сӗннӗ. Каччӑ килӗшнӗ.
Алексей Зорин вӑтам шкултан вӗренсе тухсан машина тӑвакансен техникумӗнче вӗреннӗ. Техникӑпа вӑл ачаран кӑсӑкланнӑ. Кирек мӗнле ҫулпа ҫӳреме пултаракан пӗрремӗш транспорта 19 ҫулта тума тытӑннӑ. Ун чухне икӗ ҫул тӑрӑшнӑ. Хальхинче ҫулталӑкра вӗҫленӗ. Техникӑна пухма вӑл Ютубри ӑстасене кура хӑнӑхнӑ. Техникӑпа пушӑ вӑхӑтра аппаланнӑ. Пухса хатӗрлеме 150 пине яхӑн тенкӗ тухса кайнӑ.
Элӗк районӗнче шкул автобусӗ ҫаврӑнса ӳкнине Чӑваш халӑх сайчӗ ӗнер пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: автобус инкеке ӗнер 15 сехет те 50 минутра Пиҫенер ялӗ ҫывӑхӗнче пулнӑччӗ.
Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствинче паян уҫӑмлатнӑ тӑрӑх, инкекре автобус водителӗ тата 4 пассажир (ҫав шутра 9-16 ҫулсенчи виҫӗ ача пулнӑ) суранланнӑ. Вӗсене тухтӑрсем пулӑшнӑ хыҫҫӑн килӗсене янӑ. Салонта пурӗ 9 ача пулнӑ. Вӗсем – 3-11-мӗш классенче вӗренекенсем. Ачасемпе пӗр педагог ҫула тухнӑ.
Инкек хыҫҫӑн административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ. Автобусӑн кайри ураписенчен пӗри кивелнине палӑртнӑ. Кунсӑр пуҫне водитель ҫул-йӗр условине шута илмен тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Чӑваш Енӗн Сывлӑх сыхлав министерстви амбулатори мелӗпе (тепӗр майлӑ каласан, килте) сипленекенсем валли пульницӑсенче «хӗрӳ лини» телефонӗсем ӗҫлени пирки пӗлтерет.
Элӗк районӗнчи пульницӑна 8 сехетрен пуҫласа 20 сехетчен 8 (835-35) 22-1-70 номерпе шӑнкӑравлама пулать; Патӑрьел районӗнчине — 8 сехетрен пуҫласа 17 сехетчен 88353961961, 88353961487, 88353961164 номерсемпе; Васкавлӑ медицина пулӑшӑвӗн пульницине — 8 сехетрен 19 сехетчен 8 (8352) 23-54-14 номерпе; Шупашкарти хулари иккӗмӗш пульницӑна — 8 сехетрен 20 сехетчен 8 (8352) 23-47-72 номерпе; Вӑрнар районӗнчи пульницӑна — 8 сехетрен 17 сехетчен 8(937)390-89-58 е (835-37) 2-52-78 номерпе; Хулари 1-мӗш номерлӗ клиника пульницине — 8 сехетрен 20 сехетчен 8 (8352) 23-56-88 номерпе; Хулари ача-пӑча клиника пульницине — 8 сехетрен 19 сехетчен 8 (8352) 31-47-97 номерпе; Йӗпреҫри район пульницине — 8 сехетрен 17 сехетчен 8 (83538) 2-19-67, 8 (83538) 2-19-68 номерсемпе; Хӗрлӗ Чутайрине — 8 сехетрен 14 сехетчен 8-987-576-49-84 номерпе, 14 сехетрен 20 сехетчен 8-987-575-28-48 номерпе; Канашри район пульницине — 8 сехетрен 16 сехетчен 8(83533)49-4-49, 8(83533)49-3-47, 8(83533)49-4-32 номерсемпе; Канашри медицина центрне — 8 сехетрен 18 сехетчен 8 (83533) 2-22-29 номерпе; Куславккана — 8 сехетерен 17 сехетчен 8(906)388-97-13 е 8(83534)2-25-53 номерсемпе; Комсомольскине — 8 сехетрен 17 сехетчен 8(83539)5-19-87 номерпе, 17 сехетрен 8 сехетчен 8(83539)5-12-30 номерпе; Сӗнтӗрвӑррине — 8 сехетрен 16 сехетчен 8(83542) 2-11-36 номерпе; Муркаша — талӑкӗпех 8(83541) 62-4-32 номерпе; Ҫӗнӗ Шупашкарти медцентра — 8 сехетрен 19-ччен 8 (8352) 76-33-84 номерпе; Ҫӗнӗ Шупашкарти хула пульницине — 8 сехетрен 20 сехетчен 8 (8352) 73-09-08 номерпе; Хулари клиника центрне — 8:00-тан 20:00-чен 8 (969)759-00-40 е 59-00-40 номерсемпе; Шупашкарта пӗрремӗш хула пульницине — 8.
-2.7 °C